Konopnicka Marja, W winiarskim forcie, seria Bibljoteczka Uniwersytetów Ludowych i Młodzieży Szkolnej, nakł. Gebethner i Wolff, Warszawa [etc.] 1927, wydanie IV, s. 20, wymiary 12 x 18,5 cm. Nieakt. pieczęć własności. Okładka broszurowa, wydawnicza.
Od wydawców:
Niebawem po zwycięstwie Prus nad Francją w roku 1871 rozpoczął się w Niemczech okres tzw. "walki kulturalnej" z kościołem katolickim, trwający od 1873 do 1883 r. Walka ta, w której chodziło o poddanie Kościoła ścisłemu dozorowi ze strony władz państwowych, przybrała najostrzejszą i bezwzględną formę na ziemiach polskich, należących wówczas do Prus, w Poznańskiem i na Pomorzu. Tam bowiem Kościół przyczyniał się do zachowania przez ludność odrębności narodowej. Na żądanie kanclerza Bismarka uchwalono tzw. "Ustawy majowe" w r. 1873, które dawały rządowi prawo kontroli nad kazaniami w kościołach, usuwały księży od inspekcji szkolnej, zaprowadzały naukę religji w języku niemieckim itp. Kościół podjął wypowiedzianą sobie walkę, której towarzyszyło uwięzienie, a potem wydalenie arcybiskupa , kary, aresztowania, więzienie mnóstwa księży. Wreszcie w r. 1883 rząd cofnął "ustawy majowe". walka ta wyrobiła u ludności polskiej b. zaboru pruskiego silną solidarność narodową. Nowela Marji Konopnickiej "W winiarskim forcie" jest obrazkiem z życia polskiego w Poznaniu z pierwszych lat "walki kulturalnej".
